‘Eten is voor mensen met ARFID niet veilig. Zij reageren automatisch met bevriezen, vluchten of vechten wanneer er gegeten moet worden‘
Wanneer bepaalde reflexen zich niet op de juiste manier hebben ontwikkeld kan eten een moeilijke taak worden. MNRI, een methode voor reflexintegratie en neuromodulatie, kan hierbij helpen. Behandelaar Milou van Rooij – de Vries legt uit hoe reflexen werken en waarom MNRI helpend kan zijn voor mensen met ARFID.
“Bij sommige kinderen zijn de primaire reflexen nog zodanig beschermend actief, dat er veel stress en weerstand rondom eten is”, begint Milou haar uitleg. “Ook komt het voor dat een kind doorlopend moet kokhalzen van het eten. De reflexen in het mondgebied kunnen overactief worden door de prikkels die bij de inname van het voedsel aan het brein worden gegeven. Denk hierbij onder andere aan slikken, kauwen, zien van vorm en kleur, ruiken van de geur, voelen van structuur en temperatuur.” Ze komt als praktijkhouder bij Health Centre Chõ veel kinderen, maar ook volwassenen tegen met deze problematiek.
Reflexen
Voordat zij hier dieper op ingaat, neemt zij ons eerst mee in een uitleg over reflexen. “Iedereen gebruikt reflexen.” Een reflex is een automatische reactie, die volgt op een interne of externe prikkel. “Dat begint al in de baarmoeder en wordt meteen zichtbaar na de geboorte. Het menselijk lichaam kent zeer veel reflexmatige bewegingen, die elk een specifieke functie hebben. Deze reflexmatige bewegingen ontstaan in bepaalde periodes, worden actief, integreren, verdwijnen naar de achtergrond en ondersteunen de complexere reflexpatronen.”
“Als baby reageer je met primaire reflexen op je omgeving. In eerste instantie zijn reflexen gericht op overleving en dienen zij ter bescherming. Gedurende het eerste levensjaar, integreren de primaire reflexen naar wat meer volwassen reflexen. De automatische bewegingen worden dan steeds bewustere bewegingen. Dit worden ook wel de ‘neurologische bouwstenen’ genoemd. Deze zijn de basis voor verdere ontwikkeling op alle gebieden”, aldus Milou. “Dus niet alleen de fysieke en motorische ontwikkeling, maar ook de cognitieve, psychosociale, morele, spraak- en taalontwikkeling.”
Ontwikkelingsstoornis
In de meeste gevallen verloopt de ontwikkeling van de reflexen probleemloos en ontstaan er doelgerichte bewegingen en gedragingen. Soms gaat er echter iets mis tijdens dit proces. “Dat kan tijdens de zwangerschap zijn of tijdens een stressvolle geboorte. Het kan ook zijn dat een kind ziek wordt, waardoor de ontwikkeling van de reflexen stagneert. Als de ontwikkeling van de reflexen niet optimaal is verlopen, kunnen sommige primaire reflexen actief blijven. Ook kan een eerder geïntegreerde reflex op latere leeftijd opnieuw actief worden door een traumatische ervaring of ziekte. Er kunnen daardoor compensaties optreden, waardoor bewegingen en gedragingen minder doelgericht en efficiënt kunnen zijn.”
Bescherming
Milou legt uit dat reflexen er zijn om je te beschermen. “Als je bijvoorbeeld rechtop staat en je leunt iets naar voren, dan grijpen je tenen zich vast in de grond, waardoor je voeten weer stabiliteit vinden. Wanneer je juist achteroverleunt, dan bewegen de tenen zich omhoog, zodat je ook dan je balans behoudt.” Dat onze tenen zich in de grond vastgrijpen (alsof je een kuiltje graaft in het zand) als we voorover leunen, hebben we te danken aan de voet-grijp[1]reflex. Dat onze tenen omhoog bewegen als je achteroverleunt, komt door de Babinski-reflex. “Deze twee reflexen houden ons dus veilig en hebben we ons hele leven nodig.”
Wanneer onze tenen precies de andere kant op buigen of helemaal niet buigen, zijn ze niet geïntegreerd of overactief. “Deze onveilige situatie compenseren kinderen vaak door op hun tenen te gaan lopen. Struikelen, zwikken of door je enkels gaan, zijn andere signalen die erop wijzen dat de voet-grijp-reflex of de Babinski-reflex hun werk niet goed kunnen uitvoeren”, weet Milou.
Onvoldoende geïntegreerd
Wanneer de voet-grijp-reflex of de Babinski-reflex onvoldoende geïntegreerd zijn, heeft dat invloed op meerdere gebieden. “Qua houding en gezondheid betreft dit onder andere de ontwikkeling van enkels, heupen, knieën en ruggengraat. Dit heeft invloed op staan, aarding en stabiliteit, maar ook op bewegingen, zoals rennen, springen, klimmen, kruipen en kruisloop.” Soms ontstaan er ook problemen met articuleren, waardoor iemand onduidelijk communiceert.
“Qua gedrag zien we bijvoorbeeld impulsiviteit, angst, emotionele instabiliteit, stress, zwart-wit denken, een gebrek aan zelfvertrouwen of weinig zelfbescherming. De focus van intens naar ontspannen, is lastig. Ook kan het moeilijk zijn om keuzes te maken”, weet Milou. “Niet iedereen zal alle symptomen ontwikkelen en niet iedereen met deze symptomen zal een onvoldoende geïntegreerde voet-grijp-reflex of Babinski-reflex hebben.” Aanwezige symptomen zijn voor een MNRI®-behandelaar wel een indicatie om deze reflexen te testen en indien nodig te integreren.
MNRI®
MNRI® staat voor Masgutova Neuro-sensomotorische Reflex Integratie. “dr. Masgutova is een ontwikkelingspsychologe. Zij studeerde in de jaren ’70 af aan de Universiteit van Rusland met een onderzoek naar onbewuste processen, ongeconditioneerde reflexen en menselijk gedrag. Daarna heeft zij de Masgutova Reflexintegratie Methode verder ontwikkeld”, vertelt Milou. MNRI® richt zich op het natuurlijk zelfregulerende vermogen tot herstel en rijping van het centrale zenuwstelsel. “Wanneer reflexen niet goed tot rijping zijn gekomen reageert het lichaam reflexmatig en worden er compensaties ontwikkeld om deze reflexen onder controle te krijgen.”
MNRI® leert het brein welke motorische respons bij een sensorische prikkel hoort en versterkt daarbij de juiste hersenverbindingen die nodig zijn om dit patroon goed te integreren. “Dankzij reflexintegratie kunnen reflexen, die niet op de juiste manier zijn ontwikkeld, opnieuw tot ontwikkeling worden aangespoord”, legt Milou uit. “Na het geven van een sensorische prikkel laat de MNRI®-behandelaar de bijbehorende specifieke beweging voelen, waarbij het lichaam ‘de juiste weg’ en dus de juiste motorische respons leert herkennen.”
In het geval van de voet-grijp-reflex, wordt aan de voet een bepaalde prikkel gegeven, waarop een motorische reactie moet volgen, namelijk ‘grijpen’ van de tenen. De behandelaar kan dan de tenen in die juiste grijprichting uitnodigen en helpt daarmee de juiste respons op de prikkel in te prenten. “Vaak worden eenvoudige, individueel afgestemde oefeningen, meegegeven om het integratieproces thuis verder te ondersteunen”. Gedurende het hele MNRI®-traject wordt onderzocht welke reflexen onvoldoende geïntegreerd zijn, zodat een volgende stap in de ontwikkeling mogelijk is.
Verschillende reflexen met elk een eigen functie
“Bepaalde reflexen zijn actief in verschillende perioden van je leven. Archetype-bewegingen zijn de eerste bewegingen die je maakt en vormen daarmee de basis van je ontwikkeling”, aldus Milou. “Embryonale reflexen zorgen voor de ontwikkeling in de baarmoeder. Geboortereflexen helpen je om geboren te worden. Primaire reflexen ondersteunen de ontwikkeling in het eerste levensjaar. Levenslange reflexen waarborgen de veiligheid en je verdere ontwikkeling.”
“Reflexen horen binnen een bepaald systeem te functioneren”, legt Milou uit. “Visueel-auditieve reflexen ondersteunen bijvoorbeeld het zien en horen. Oraal-faciale reflexen hebben invloed op onder andere de spraak- en mondmotoriek. Neurostructurele reflexen zorgen voor een goede houding en stress release. Tactiele reflexen hebben met name betrekking op de tastzin en prikkelverwerking.” Ze vertelt daarnaast dat de ademhaling wordt ondersteund door ademhalingsreflexen. “De Masgutova Methode integreert niet alleen losse reflexen, maar neemt hele systemen mee. MNRI® kan daarom worden ingezet voor sociaal-emotionele, motorische, sensorische, fysieke, psychische en cognitieve ontwikkeling, bij trauma en PTSS-herstel, voor stresshormonen release en bij pathologische en disfunctionele aandoeningen”, somt Milou op.
Stressvermindering
MNRI® kan veel betekenen voor mensen die angst en stress ervaren rondom eten. “Het reptielenbrein reageert heel primair: is het veilig of is het niet veilig? Eten is voor mensen met ARFID niet veilig. Zij reageren automatisch met bevriezen, vluchten of vechten als er gegeten moet worden. Als de angst en stress die zij ervaren op het gebied van eten niet afneemt, blijft deze reactie in stand en zet deze zich vast in het onderbewuste. MNRI® zorgt ervoor dat deze stress eraf wordt gehaald. Het lichaam gaat leren vertrouwen op de juiste, natuurlijke respons, waardoor de negatieve bescherming en angst verdwijnt.”
Zo onderging één van haar cliënten een aantal behandelingen, waarbij onder andere de Core Tendon Guard Reflex werd geïntegreerd. “Deze reflex wordt ook wel de ‘overleef-reflex’ genoemd. Deze behandeling gaf zoveel ontspanning dat de angst om te eten verdween. Hierdoor konden er weer stappen worden gezet om gezonder te leren eten”, aldus Milou.
Verbetering van de prikkelverwerking
Milou heeft ervaren dat MNRI® kan zorgen voor een verbetering van de prikkelverwerking. “Bij mensen met autisme, ADHD, HSP of hoogbegaafdheid, is vaak sprake van overgevoeligheid in het mondgebied. De temperatuur, structuur, geur en smaak van het voedsel spelen hierin een grote rol”, weet zij. “Deze overgevoeligheid kan verminderen dankzij MNRI®. Zo krijgt het hele systeem meer veiligheid, waardoor eten gemakkelijker gaat.”
Ze herinnert zich een cliënt die na een aantal behandelingen met het speciale MNRI® NeuroTactile Protocol thuis uit zichzelf dingen ging proeven. “Het nare gevoel in haar mond was verdwenen, waardoor ze weer open stond voor nieuwe geuren, smaken en structuren.” Milou vertelt dat het daarnaast een bijkomend voordeel is, dat ook de motoriek van zuigen, slikken of kauwen met MNRI® kan verbeteren. Een mooi voorbeeld hiervan is één van haar jonge ARFID-cliënten. “Hij had als baby verborgen reflux. Daarnaast verslikte hij zich regelmatig in het eten, doordat hij niet goed kauwde. Met behulp van het MNRI® Oral Facial protocol ging hij beter kauwen en slikken. Eten werd hierdoor steeds een beetje veiliger, waardoor zijn eetproblemen afnamen.”
Ook heeft Milou een meisje behandeld dat haar tong niet op de juiste manier gebruikte tijdens het slikken en ademhalen. “Ze had regelmatig last van bronchitis en astma-aanvallen”, weet Milou zich te herinneren. “Daarnaast was ze heel kieskeurig met eten en leek eten erg vermoeiend te zijn voor haar. Na controle bij de Tongriemkliniek bleek er geen sprake te zijn van een te strakke tongriem of lipriem. De MNRI®-protocollen voor Ademhaling, Neurostructural en Oral Facial, zorgden ervoor dat zij haar kaakgewricht makkelijker kon bewegen, haar houding optimaler werd en de zuig-, slik- en kauwreflexen verbeterden. De mondademhaling verdween en ze werd minder vaak ziek. Daarnaast werd ze veel minder moe van het eten, waardoor ook het eten steeds gemakkelijker ging.”
Cadeautje
MNRI® is breed inzetbaar bij ARFID en kan zowel voor kinderen als voor volwassenen erg helpend zijn. Hoelang een traject duurt, hangt van veel factoren af, waaronder het aantal te behandelen reflexen, de mate van disfunctie, de frequentie, het oefenen thuis en de manier waarop het lichaam reageert op de integraties. Het traject is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven en is maatwerk.
Milou vertelt tot slot dat zij regelmatig ouders ziet die zich jarenlang zorgen hebben gemaakt om hun niet etende kind. “Een lange periode van stress en zorgen kan ertoe leiden dat al geïntegreerde reflexen weer actief worden”, waarschuwt zij. “Het is dan nodig dat het stresssysteem van de ouders eerst tot rust komt, zodat ook zij niet meer geneigd zijn doorlopend te vechten, vluchten of bevriezen”.
Het is goed voor hen om de balans weer terug te vinden. Daarbij kan MNRI® helpend zijn volgens Milou. “Een behandeling met het protocol voor bijvoorbeeld MNRI® Trauma Recovery of MNRI® NeuroTactile, is een cadeautje voor jezelf. Wanneer je als ouder weer beter in je vel zit, lukt het ook weer beter om er voor je kind met ARFID te zijn”, is haar hartelijke advies.
Meer weten?
Meer informatie vind je op de site www.masgutovamethode.nl. Hier vind je ook een link naar de MNRI-gids met alle MNRI® behandelaren in Europa. Per behandelaar staat vermeld in welke modules de behandelaar is gespecialiseerd.
*Dit artikel is gebaseerd op een hoofdstuk uit het boek ARFID te lijf. In dit boek kun je de tachtig gesprekken lezen met ervaringsdeskundigen en gerenomeerde zorgprofessionals.

https://www.bol.com/nl/p/arfid-te-lijf/9300000088742642?referrer=socialshare_pdp_androidapp


https://eetstoornissen.nl/lotgenoten/arfid-inspiratiedag/
0 reacties